ÇERÇEVE ÖĞRETİM PROGRAMI İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER

Mesleki ve teknik eğitim alan programları, bireyleri iş hayatına hazırlamak amacıyla tasarlanmış olup iş gücü piyasasının ihtiyaçlarını ve iş analizi yaklaşımını esas alır. Bu yaklaşımda meslekler analiz edilerek meslek profili tanımlanır ve meslek elemanının yapması gereken iş/görev ve işlemler belirlenir. Öğretim programı; söz konusu iş ve işlemleri yerine getirebilmek için sahip olunması gereken bilgi, beceri, tutum ve tavırları kazandırmayı ders ve kazanımlar yoluyla ortaya koyar. Eğitim etkinlikleri bireyleri bu çerçeveye uygun olarak iş hayatına hazırlayacak şekilde planlanır. Öğretim programı; eğitsel etkinliklerin hazırlanması, uygulanması ve değerlendirilmesini içeren detaylı bir plandır. Bu plan; öğrencinin bireysel farklılıklarına ve özelliklerine uygun seçenekler sunarken sektör beklentilerine cevap veren, ulusal ve uluslararası bilgi, beceri ve yetkinliklere sahip meslek elemanları yetiştirmeyi amaçlar. Bu belirtilenler doğrultusunda mesleki ve teknik eğitimde iş ve meslek analizine dayalı, modüler yapıda program yaklaşımı benimsenmiştir.

Program geliştirme süreci aşağıdaki aşamalardan oluşmaktadır:

Analiz : İş piyasası ihtiyaç analizi/beceri ihtiyaç analizi/eğitim ihtiyaç analizi/meslek analizi/ulusal meslek standartları

Tasarlama : Program yaklaşımının belirlenmesi ve yaklaşıma uygun çerçevenin oluşturulması

 Geliştirme : Program dokümanlarının hazırlanması

Uygulama : Programların onaylanması ve uygulanması

Değerlendirme : Uygulamaların izlenmesi, değerlendirilmesi ve güncellenmesi

Söz konusu süreçte analiz, tasarlama ve geliştirme aşamalarını gerçekleştirmek üzere iş piyasası temsilcilerinden, alan öğretmenlerinden, alanda uzman akademisyenlerden ve sivil toplum kuruluşu temsilcilerinden bir komisyon oluşturulmuştur. Komisyon çalışmalarına kamudan, özel sektörden ve sivil toplum kuruluşlarından temsilciler katılmıştır. El Sanatları Teknolojisi Alanı Program Geliştirme Komisyonu, aşağıda sıralanan program dokümanlarını hazırlamak için planlanan bir dizi faaliyet gerçekleştirmiştir. Planlanan faaliyetler sonunda aşağıdaki dokümanlar hazırlanmıştır:

· Meslek analizleri ve ulusal/uluslararası yasal düzenlemeler referans alınarak öğretim programını tasarlamak için hazırlanan görev ve işlemlerin yapılış sırası, gerekli bilgi tabanı, araç gereçteki ortaklık, ortaya çıkacak ürün ya da hizmetin özelliği ve öğretim için gerekli sürenin dikkate alınarak gruplandırıldığı yeterlilik tablosu

· Yeterlilik tablosunda yer alan işlemlerin tam ve doğru olarak gerçekleştirilebilmesini sağlamak üzere her bir işlem için gerekli bilgi, beceri, tavırlar, araç gereç, donanım, standart ve sürenin yer aldığı işlem analiz formları

· Öğretim programını oluşturacak, anlamlı ve belli düzeyde bağımsız olma özelliği taşıyan, öğrenme dönemi sonunda öğrencinin bilmesi ve yapması gerekenlerin ifade edildiği öğrenme kazanımları ile bireyin hedeflenen öğrenme kazanımlarına sahip olup olmadığını yoklayan ve içinde kabul ölçütlerinin de yer aldığı başarım ölçütleri bölümlerinden oluşan öğrenme bilgi sayfaları

· Öğrenme bilgi sayfalarındaki öğrenme kazanımları gruplandırılarak oluşturulan ders öğrenme kazanımları ve öğrencinin bu kazanımlara sahip olabilmesi için gerekli bilgi tabanının, anlamlı ve sistematik bir şekilde konularının sıralandığı içerik bölümlerinden oluşan ders bilgi formları İşlem analiz formunda yer alan bilgi, beceri ve tavırlardan yararlanılarak aşağıda sıralanan ilkeler doğrultusunda program dokümanlarındaki program, ders ve öğrenme kazanımları yazılmıştır. Öğrenme kazanımlarının yazılmasında aşağıdaki konulara dikkat edilmiştir:

· Öğrenme dönemi sonunda öğrencinin bilmesi ve yapması gerekenlerin esas alınmasına

· Öğrenme süreci sonunda öğrencinin daha çok ne yapacağına odaklanılmasına

· Öğrenciler, öğretmenler, işveren ve değerlendiriciler tarafından kolayca anlaşılabilir bir şekilde ifade edilmesine

· Gözlenebilir ve ölçülebilir bir şekilde olmasına dikkat edilmiştir. El Sanatları Teknolojisi Alanına Ait Çerçeve Öğretim Programı, yukarıda sıralanan program dokümanları doğrultusunda düzenlenmiştir.

ÇERÇEVE ÖĞRETİM PROGRAMININ HEDEFLERİ

El sanatları teknolojisi alanı programı ile bireylere temel bilimleri içeren bilgi ve becerileri kazandırmanın yanı sıra çağımızın gereği olan güçlü insan ilişkileri kurabilme, değişimlere ve teknolojiye uyum sağlayabilme, sistemleri anlayıp kullanabilme yeterlikleri kazandırmak hedeflenmiştir. Programın amacı, bireylerin temel yeterlilikler üzerine edindiği mesleki bilgi ve becerileri doğrultusunda kaliteli hizmet sunabilen ve işin her aşamasında sorumlu olmanın gereğini bilen bireyler yetiştirmektir. Sektör tarama ve inceleme çalışmaları sonucunda sektörde faaliyet gösteren meslekler saptanarak gruplara ayrılmıştır. Sektörde çalışan kişilerin görüş ve önerilerinden yola çıkılarak her meslek dalına ait anket soruları hazırlanmış, daha sonra bu anketler yurdun değişik bölgelerinde uygulanarak mesleklere özgü yeterlilikler ayrıntılı olarak çıkarılmıştır. Mesleklere ait olarak saptanan bu yeterlikler ile öğretim programları ve öğrenme temel dayanağını ve içeriğini oluşturan altı dal ortaya çıkmıştır. El Sanatları Teknolojisi Alanı Çerçeve Öğretim Programı’nda 1. El Dokuma 2. Halı Desinatörlüğü 3. Dekoratif El Sanatları 4. El ve Makine Nakışı 5. Sanayi Nakışı 6. Dekoratif Ev Tekstili dallar yer almaktadır: Bu doğrultuda El Sanatları Teknolojisi alanı ve alan altında yer alan mesleklerde ulusal ve uluslararası düzeyde standartlara uygun örgün öğretim programı hazırlanmıştır. Bu programda öğrenciye mesleki gelişim, temel teknikler, temel tasarım ve geleneksel Türk el sanatları ile ilgili bilgi, beceri ve yetkinliklerin yanı sıra aşağıdaki bilgi beceri ve yetkinliklerin kazandırılması da hedeflenmektedir:

· El Dokuma dalında kirkitli dokumalar, motif çizim teknikleri, mekikli dokumalar, çarpana dokuma teknikleri, yöresel bez dokumalar, yöresel halı dokumalar, yöresel kilim dokumalar, bilgisayarda halı deseni

· Halı Desinatörlüğü dalında motif çizim teknikleri, kirkitli dokumalar, halı desenleri, tekstil lifleri ve boyama teknikleri, bilgisayarda halı deseni

· Dekoratif El Sanatları dalında ev aksesuarları, yapma bebek teknikleri, yapma çiçek teknikleri, prototip ürünler, giyim aksesuarları, örücülük, dekoratif ürünlerde bakım ve onarım, bitkisel örücülük, keçecilik, gümüş kazaz örücülüğü, yöresel taş ve ağaç işlemeciliği, yöresel el sanatları

· El ve Makine Nakışı dalında el nakışları, makine nakışları, Maraş işi, nakış tasarımları, oyalar, Antep işi

· Sanayi Nakışı dalında sanayi nakışları, lazer kesim ve aplike, ev ve sanayi makinesinde Maraş işi, nakış tasarımları, oyalar, sanayi makinesinde Türk nakışları

· Dekoratif Ev Tekstili dalında ev tekstili üretimi, temel dikim teknikleri, perde üretimi, oyalar, oyuncak üretimi, yorgan üretimi ve kırkyama üretimi

ÇERÇEVE ÖĞRETİM PROGRAMININ SÜRESİ

Alan programının toplam eğitim süresi dört öğretim yılı olarak planlanmıştır.

REFERANS DOKÜMANLAR VE DAYANAKLAR

Program hazırlanırken Resmî Gazete’de yayımlanan Ulusal Meslek Standartlarından, Ulusal Yeterliliklerden, ISCED-F sınıflaması ve ilgili diğer mevzuatlardan yararlanılmıştır.

· 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu

· 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu

· 4857 sayılı İş Kanunu

· 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu

· Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği

· İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği

· İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik

· İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik

· Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik

· Sağlık ve Güvenlik İşaretleri Yönetmeliği

· 21.12.2018 tarih ve 30632 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kapitoneci 3. Seviye Ulusal Meslek Standardı

· 21.12.2018 tarih ve 30632 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Nakışçı 3. Seviye Ulusal Meslek Standardı

· 21.12.2018 tarih ve 30632 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Brodeci 3. Seviye Ulusal Meslek Standardı BELGELENDİRME Alan ve dalın 11. sınıfını başarı ile tamamlayanlara kalfalık belgesi, 12. sınıfını başarı ile tamamlayanlara ustalık belgesi; fark derslerini başarı ile bitirenlere ise Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Mesleki Eğitim Merkezi programı diploması verilir.

PROGRAMDA AMAÇLANAN ÖĞRENME KAZANIMLARI

Alan Ortak Kazanımları

· El Sanatları Teknolojisi alanına ait iş sağlığı ve güvenliği kurallarını açıklar.

· El sanatlarında kullanılan temel kavramları açıklar.

· El sanatlarının tarihçesini, ülkemizdeki gelişimini ve sınıflandırılmasını açıklar.

· El sanatlarında kullanılan araç gereçleri açıklar.

· El sanatlarının kullanım alanlarını ve iş olanaklarını açıklar.

· Temel nakış uygulamalarını yapar.

· Tasarı ilkeleri doğrultusunda farklı teknikler kullanarak temel tasarım çalışmaları yapar.

· Geleneksel Türk el sanatlarında giysi aksesuarları ile ilgili araştırma yapar.

· Türk el sanatlarında geleneksel işleme ve süsleme çeşitleri hakkında araştırma yapar.

· Türk el sanatlarında geleneksel dokuma çeşitleri hakkında araştırma yapar.

· Ahilik kültürü ve meslek etiğine uygun davranışlar sergiler.

· Alanı ile ilgili geliştirdiği girişimci fikirler doğrultusunda gerekli iş ve işlemleri yapar.

El Dokuma Dalına Ait Kazanımlar

· Yöresel özellikler taşıyan kirkitli dokuma ürünlerini kullanım amacına uygun oluşturur.

· Yöresel özellikler taşıyan çeşitli motifleri farklı teknikler ile elde çizer.

· Belirlediği ürünü çarpana dokuma teknikleriyle kullanım amacına göre yapar.

· Yöresel özelliklere göre ürünü mekikli dokuma teknikleri ile oluşturur.

· Yöresel özellikler taşıyan bez dokuma ürünlerini kullanım amacına uygun oluşturur.

· Yöresel özelliklere uygun halı desenleri çizip dokuma yapar.

· Yöresel özelliklere uygun kilim desenleri çizip dokuma yapar.

· Yapılacak ürüne uygun hazırladığı deseni bilgisayarda oluşturur.

Halı Desinatörlüğü Dalına Ait Kazanımlar

· Yöresel özellikler taşıyan çeşitli motifleri farklı teknikler ile elde çizer.

· Yöresel özellikler taşıyan kirkitli dokuma ürünlerini kullanım amacına uygun oluşturur.

· Yöresel özelliklere uygun halı desenleri çizer.

· Tekstil liflerini malzemenin cinsine göre boyar.

· Yapılacak ürüne uygun hazırladığı halı desenini bilgisayarda oluşturur.

Dekoratif El Sanatlarına Ait Kazanımlar

· Ev aksesuar ürünlerini çeşitli araç gereçler ile kullanım amacına uygun yapar.

· Yapma bebek çalışmalarını çeşitli araç gereçler ile farklı teknikler kullanıp yapar.

· Elde yapma çiçek çalışmalarını çeşitli araç gereçler ile kullanım amacına uygun yapar.

· Prototip ürünleri çeşitli araç gereçler ile kullanım amacına uygun yapar.

· Elde giyim aksesuarlarını çeşitli araç gereçler ile kullanım amacına uygun hazırlar.

· Yapacağı ürüne uygun model belirleyip örme işlemlerini yapar.

· Dekoratif ürünleri bakım, onarım ve koruma işlemlerine tabi tutar.

· Yöresel özelliklere ve kullanım alanlarına uygun bitkisel örgü ürünleri yapar.

· Keçe ürünlerini çeşitli araç gereçleri ile kullanım amacına uygun yapar.

· Kazaz örme ve birleştirme işlemlerini çeşitli yöntemler ile yapar.

· Yöresel özelliklere ve kullanım alanlarına uygun taş ve ağaç işleme ürünleri yapar.

· Yöresel el sanatları ürünlerini çeşitli araç gereçler ile kullanım amacına uygun yapar.

El ve Makine Nakışı Dalına Ait Kazanımlar

· Çeşitli araç gereç ve nakış teknikleri ile elde nakış yapar.

· Çeşitli araç gereç ve nakış teknikleri ile makinede nakış yapar.

· Çeşitli araç gereçler ile elde ve makinede Maraş işi yapar.

· Çeşitli araç gereçler ile nakışlı ürün tasarımları yapar.

· İğne, firkete ve mekik araçlarını kullanıp oya hazırlar.

· Çeşitli araç gereçler ile elde ve makinede Antep işi yapar.

Sanayi Nakışı Dalına Ait Kazanımlar

· Bilgisayarda çizdiği desenleri iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak sanayi makinesinde işler.

· Bilgisayarda çizdiği aplike desenini iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak lazer makinesinde keser.

 · Sanayi makinesinde işleme uygulamaları yapar.

· Maraş işi tekniğine uygun araç gereçler ile ev ve sanayi makinesinde işleme yapar.

· Çeşitli araç gereçler ile nakışlı ürün tasarımları yapar.

· İğne, firkete ve mekik araçlarını kullanıp oya hazırlar.

· Bilgisayarda Türk nakışlarının özelliklerini yansıtan desenleri sanayi makinesinde işler.

Dekoratif Ev Tekstili Dalına Ait Kazanımlar

· Ev tekstili ürünlerini süsleme ve dikim teknikleri ile kullanıma hazırlar.

· Çeşitli araç gereçler ile temel dikim tekniklerini uygular.

· Pencere ölçüsüne uygun çeşitli modellerde perde dikip kullanıma hazırlar.

· İğne, firkete ve mekik araçlarını kullanıp oya hazırlar.

· Dolgu fonksiyonel ve dekoratif oyuncak kalıplarını kullanıma hazırlayıp oyuncak yapar.

· Elde ve makinede yorgan diker.

· Modele, tekniğine ve birleştirme yöntemlerine uygun şekilde kırkyama üretimi yapar.